Hvenær er veðrið of vont til að hjóla?

Veðurspáin fyrir daginn í dag er ekki skemmtileg. Gular og appelsínugular veðurviðvaranir um landið, þó við hér á höfuðborgarsvæðinu sleppum við þær, eins og sjá má á þessari mynd frá Veðurstofunni:

Veðurspáin fyrir höfuðborgarsvæðið hjómar svona í dag:

Ég nota líka vef vegagerðarinnar til að sjá hvernig vindarnir blása og hversu hressilega. Eins og sjá má á þessari mynd þá  getur slegið í hressilegar vindkviður:

Og þá vaknar spurningin, á ég að fara út að hjóla eða ekki? Ég fer næstum alla daga ársins út að hjóla. Á virkum dögum er það til og frá vinnu, en um helgar fer ég oftast einhvern smá hring. Það er svo gott að fá hreyfinguna og komast aðeins út úr húsi.

Mín reynsla er að veðrið er aldrei (sjaldnast) eins slæmt og það lítur út á veðurspám. Hér áður fyrr lét ég þessar upplýsingar stoppa mig, en núna fer ég oftast út þrátt fyrir spár og veðurútlit (get alltaf snúið við ef mér líst ekki á blikuna) og lang, lang oftast (og eiginlega alltaf) er veðrið ekki eins svakalegt og það lítur út á þessum síðum. 

Í dag valdi ég leiðina út frá vindátt. Fór hringinn rangsælis til þess að þegar ég hefði vindinn á fangið þá væri líka gróður og byggingar að draga úr vindinum fyrir mig. Og svo var ég með vindinn í bakið á opnari svæðum, eins og meðfram Miklubraut.

Að lokum eru hér nokkrar tölulegar upplýsingar um ferðina. Meðalhraði 13,6 km/klst sem er aðeins undir algengasta meðalhraða hjá mér.

Þetta var fínn túr og ég er ánægð með að hafa farið af stað.

Nytjahjól - cargobike

Það brjálaðast og besta og skemmtilegasta sem ég gerði á þessu ári var að kaupa mér nytjahjól (sjá færslu um það hér).

Mikið hlakka ég til þegar ég get farið að nota það aftur. Keypti ekki nagladekk undir það, þó ég sé alvarlega að hugsa um það, svo hjólatúrar á því bíða þess að það sé örugglega engin hálka.

Ég skal viðurkenna að áður en ég fékk þetta hjól var ég með nokkra fordóma gagnvart rafmagnshjólum, fannst þau pínulítið svindl. En ég hef algjörlega læknast af því og sé hversu mikil snilld þau eru. Allt í einu geta allir hjólað. Brekkur og vindur hafa engin áhrif þegar þú getur nýtt mótorinnn til að fletja út brekkurnar og lægja vindinn (tilfinningin er þannig allavega).

Eini gallinn við þetta hjól sem ég keypti mér er að boxið tekur mest 60 kg, sem útilokar flesta fullorðna í að vera farþegar hjá mér. En hver veit, kannski í framtíðinni á ég eftir að uppfæra í hjól sem tekur meiri þyngd.

Hér eru nokkrar myndir af hjólinu, mér og uppáháldsferðafélaganum:

Hér er ég nýbúin að kaupa gripinn, sést kannski hversu hamingjusöm er ég er með hann.

Hér er ég með uppáhalds farþegann og við að leggja af stað í einhver ævintýri.

Þessa mynd tók ég í prufu hjólatúr í leikskólann hjá uppáhaldsfarþeganum. Ferðin var farin á frídegi og tilgangurinn að athuga hvernig gengi að hjóla þangað með það í huga að fara seinna og sækjann í skólann. Var ekki ánægð að sjá þessa kerru lagða yfir stéttina sem fyrir er þröng og leiðinleg. En ég þurfti þarna að fara niður kantsteininn, sem er nokkuð hár.

Hér má sjá uppáhalds farþegann skoða hvernig keðjan og pedalarnir virka.

Við keyptum svo hlíf yfir boxið til að vernda farþegann og farangurinn enn betur

Hjólaði 163 km á þessu hjóli frá því það var keypt í ágúst. Gleymdi samt að setja strava af stað í allra fyrsta hjólatúrnum sem var frá búðinni og heim. Sú vegalengd er samt ekki nema rétt rúmur kílómeter.

Hjólaárið 2021 - tölfræðin.

Hjólaði samtals 2.566 km á árinu. Mest eru þetta ferðir til og frá vinnu eða 1.397 km og 1.169 í aðrar ferðir.
En ég hjólaði 207 af 254 vinnudögum ársins.  Af þessum 47 vinnudögum sem ekki voru hjólaðir eru enginn vegna ófærðar eða veðurs (sem er aðeins óvenjulegt, venjulega eru 1-2 dagar í þeim flokki á ári), 13 vegna veikinda eða heimavinnu og restin er svo orlof eða aðrar ástæður.

2021 var fyrsta árið frá 2017 þar sem ég var í fastri vinnu utan heimilis og því hófst aftur talning á hjólandi og gangandi á morgnana á leið minni til vinnu. Einnig bætti ég við því að telja þá sem ferðast á hlaupahjóli/rafskútum sem er nýlegur ferðamáti í borginni.
Leiðin til og frá vinnu er styttri núna en hún var áður og er það aðal ástæðan fyrir styttri heildarvegalengd á þessu ári í samanburði við önnur ár.

Svona lítur árið 2021 í meðaltalstölum yfir þá sem ég sé á hjóli í hverjum mánuði. Línuritið er nokkuð klassískt. Tekur gott stökk í maí þegar átakið "Hjólað í vinnuna" stendur yfir. Eins er mjög algengt að línan fari upp í ágúst, en hún fer óvenju langt niður í júlí.

Hér er samanburður á talningu á hjólandi á árunum 2010 (fyrsta árið sem ég skrái tölurnar niður), 2015 og 2021.

Hér eru tölurnar í töflu:

Hér er svo línurit sem sýnir mesta og minnsta fjölda í talningu hvers mánaðar. 
Aðeins einu sinni gerðist það að ég sá engan annan á hjóli. Það var núna í desember, milli jóla og nýars og tel ég ástæðuna vera þá að margir tóku sér frí eða voru að vinna heima.

og síðan eru hér tafla og línurit sem sýnr meðaltal talningar eftir ferðamáta.
Það kom mér á óvart að sjá að hlaupahjólin duttu ekki alveg út í vetrarmánðunum.

Að lokum er svo hitakortið fyrir árið og samantekt frá Strava. Athugið að í vegalengdatölunni eru líka gönguferðir.

Hjólað fyrir jól

Desember hófst með kuldakasti. Fyrstu tvær vikurnar var snjór og frost. Svo fór að rigna og veðurspáin sýnir ekki annað en rigningu áfram og spáð er rauðum jólum.

Strava hefur tekið saman skráða hreyfingu á árinum sem er að líða og hér er niðustaðan úr því (tekið saman 17. desember 2021):

Eitthvað smá brot af þessu er labb, en hjólið er mitt aðal samgöngutæki og því er þetta mest hjólreiðar. Ég mun svo gera mína eigin samantekt þegar árið er liðið.

Strava bætti við möguleikanum að skrá hjólaferðina sem samgöngur (commute) á árinu og var ég fyrst voða dugleg að bæta því við, en þar sem svo til allar mínar ferðir eru samgöngur þá fannst mér of mikið vesen að vera alltaf að bæta því við. Vonandi getur maður í framtíðinni haft samgöngur sem aðalval og þá frekar merkt sérstaklega ef ferðin er ekki þannig. 

Hjólið fékk jólaskreytingu í gær. Aðal ástæðan fyrir því er að í vinnuni var efnt til jólaljósagöngu (jólaballið var fellt niður út af covid og úr varð mjög skemmtilegur göngutúr, fundum jólasveina og allt) við Hafravatn og við keyptum okkur rafhlöðudrifin jólaljós til að skreyta okkur með. 

Svo eftir gönguna fannst mér tilvalið að setja eina seríuna á hjólið. Nú eru þessi ljós ekki ætluð til útinotkunar, en ég pakkaði rafhlöðu pakkanum inn í plast og hjólið er ekki haft úti nema í þau skipti sem ég skrepp inn í búð eða slíkt. Vona að ljósin endist allavega fram að jólum. Ljósin virðast allavega kæta aðra vegfarendur því tveir einstaklingar, sem ég þekki ekki neitt, minntust á hvað hjólið væri fallegt og jólalegt og öll fórum við brosandi frá þeim samskiptum.

Varð vitni að því í morgun þegar ekið var á hjólandi vegfaranda

Viðkomandi var rétt á undan mér að gatnamótum Skeiðarvogs og Sæbrautar. Ég er appelsínugula örin, sá sem ekið var á er græna örin og bíllinn er bláa örin. Græni var rétt á undan mér að götunni og ekki annað að sjá en að ökumaður bílsins væri að stoppa fyrir þeim græna og ég rétt á eftir velti fyrir mér hvort viðkomandi hleypi mér yfir líka þegar ökumaður tekur af stað og ekur á afturdekkið á hjólinu með þeim afleiðingum að hjólið dettur. Sem betur fer voru allir á lítilli ferð og ekki leit út fyrir að skemmdir eða meiðsli hafi átt sér stað. En slíkt kemur þó oft ekki í ljós fyrr en nokkru seinna.

En hvers vegna gerðist þetta? Það sem ég held að hafi gerst er að ökumaður bílsins hafi alls ekkert verið að stoppa fyrir okkur á hjólunum, heldur verið að fylgjast með hvort bíll væri að koma frá Kleppsmýrarvegi og í raun aldrei athugað hvort einhver væri að fara yfir götuna frá stígnum.

Þessar fráreinar sem hleypa ökumönnum framhjá ljósum eru stórhættulegar fyrir okkur sem ekki ferðumst í bíl. Borgin hefur verið að eyða þeim út (við litla hrifningu margra en við sem hjólum/göngum erum ánægð), en það er samt allt of mikið af þessu ennþá.

Hjólað í nóvember 2021

Hjólaði samtals 160 km í mánuðinum þar af 110 til og frá vinnu. Hjólaði 17 af 22 vinnudögum. Tók mér 3 daga í orlof og 2 veikindadaga.

Sá að meðaltali (á dag þá daga sem ég hjólaði til vinnu): 7 á hjóli, 2 á hlaupahjóli og 12 gangandi.
Fjóldamet hjólandi í mánuðinum er 12 á hjóli en fæstir voru 3.

Heildar talning í mánuðinum var: 116 á hjóli, 40 á hlaupahjóli og 211 gangandi.

Og svona lítur hitakortið mitt út (sleppi slaufunni upp að Gljúfrasteini frá í sumar, hægt að sjá hana í fyrri færslum). En kortið hefur lítið breyst frá október þar sem ég hjóla mest alltaf sömu leiðina til og frá vinnu og svo í heimsókn til dóttur.

Það svo ánægjulegt að segja frá því breyting hefur orðið á snjóhreinsun á leiðinni sem ég fer frá því ég skrifaði þessa færslu 20. nóvember sl.: 

Fyrsti snjórinn. Sjóhreinsun á minni leið.

Búturinn sem ég kvarta undna að sé undanskilinn snjóhreinsun hefur nú verið hreinsaður og fær sömu þjónustu og aðrar aðalleiðir. Mjög svo ánægjuleg breyting.

Fyrsti snjórinn. Sjóhreinsun á minni leið.

Fyrsti almennilegi snjórinn féll aðfararnótt 18. nóvember.

Breytingin sem hefur orðið á stígakerfi og snjóhreinsun frá því ég hóf að hjóla á veturnar árið 2008 (sjá hér) er stórkostleg. Þvílíkar framfarir. Og þegar nýji sóparinn var tekinn í notkun (held fyrir tveimur árum) varð að mér finnst bylting. Ef maður kemst fljótt á aðalstíg þá er ekkert mál að hjóla þó snjór liggi yfir öllu.  

Á kortinu hér fyrir neðan má sjá hluta af leiðinni sem ég hjóla til vinnu, merkt með svörtum punktum. Þetta er stígur sem liggur samsíða Sæbraut (byrjar efst og endar neðst) og begir svo og fylgir Suðurlandsbraut. Stígurinn samsíða Sæbraut er sameiginlegur stígur gangandi og hjólandi. Frá staðnum þar sem merkt er Mynd 3 eru stígarnir aðskildir. Setti líka 3 fjólubláa depla og þeir tákna ljósastaura sem eru ljóslausir. Sendi athugasemd til borgarinnar og fékk þau svör að ábendingin hafi verið áframsend til Orku Náttúrunnar. Verður áhugavert að sjá hvort eitthvað verði gert, hef ekki góða reynslu af því að senda þeim ábendingar. Fékk á síðasta ári svar frá þeim vegna ábendinga á þá leið að farið væri reglulega um stígana og ljós lagfærð ef þurfa þykir - og svo gerðist ekki neitt í langan tíma (sjá hér). 

Rauð lína liggur frá Skeiðarvogi að þar sem stendur mynd 3. Hún táknar bút af stígnum sem ekki var hreinsaður fyrir kl. 8. En á borgarvefsja.is má sjá áætlun borgarinnar um hreinsun á stígum og þar er þessi leið sett í fyrsta forgang eins og sjá má á myndinni hér fyrir neðan.

Mynd 1. Dásamlega vel hreinsaður stígur. Búið að skafa, salta og líklega sópa líka. Allavega ekki snjóarða á stígnum:

Mynd 2. Stígbúturinn sem er litaður rauður á efsta kortinu. Engin snjóhreinsun hefur átt sér stað. Það var samt allt í lagi að hjóla þetta í þetta skiptið þar sem snjórinn er ekki mjög mikill:

Mynd 3. Stígamót. Stígurinn hægra megin vel hreinsaður, stígur vil vinstri ekki hreinsaður. Báðir þessir stígar eru í forgangi og á að vera lokið við hreinsun á þeim kl. 7:30 skv. korti á borgarvefsjá:

Síðasta myndin sýnir að mér finnst metnaðarleysi hjá þeim sem sér um stígahreinsunina. Þetta var svona allsstaðar þar sem göngu og hjólastígarnir lágu nálægt hvort öðrum. Greinilegt var að hjólastígurinn var hreinsaður á undan. Svo þegar farið er að hreinsa gögnustíginn fer snjórönd yfir á hjólastíginn og skemmir fyrir annars frábærri hreinsun:

 

Hjólað í október 2021

Hjólaði samtals 188 km í mánuðinum þar af 144 til og frá vinnu. Hjólaði 21 af 21 vinnudögum.

Sá að meðaltali (á dag þá daga sem ég hjólaði til vinnu): 10 á hjóli, 3 á hlaupahjóli og 11 gangandi.
Fjóldamet hjólandi í mánuðinum er 19 á hjóli en fæstir voru 2.

Heildar talning í mánuðinum var: 215 á hjóli, 59 á hlaupahjóli og 240 gangandi.

Og svona lítur hitakortið mitt út (sleppi slaufunni upp að Gljúfrasteini frá í sumar, hægt að sjá hana í fyrri færslum)

Hjólatalning - tölfræðin mín

 Ég á í excel-skjali hjá mér talningu á þeim sem hjóla á morgnana þegar ég hjóla til vinnu frá árinu 2010.

Fyrir þann tíma skráði ég ekki talninguna. Út frá þessum tölum er ég með meðaltal á því hveru marga ég sé á hjóli á dag í hverjum mánuði. Mér finnst gaman að skoða þessar tölur og því deili ég þeim hér.

Árin 2018 - 2020 var ekki talning af persónulegum ástæðum en talning er hafin aftur og þó leiðin sem ég hjóla sé ekki sú sama og áður og vegalengdin örlítið styttri, þá tel ég þær tölur alveg samanburðarhæfar.

Hér hef ég sett upp í línurit fyrir hvert ár fyrir sig.

Og hér er árið 2021 það sem komið er. Athugið að október er ekki búinn og því gæti talan breyst eitthvað og af því það er október þá er engin talning í nóvember og desember.

Aðeins rýnt í tölurnar:

Í maí á hverju ári er átakið Hjólað í vinnuna og hefur það augljós áhrif á fjölda hjólandi. 

Ég mundi giska á að árin 2011 og 2017 hafi vorið verið kalt því talningin fram að maí er mjög svipuð en tekur svo stökk. 

Júlí er líklega vinsæll orlofsmánuður því talan á það til að detta niður þá.

Ég er spennt að sjá hvernig talningin í nóvember og desember kemur út í ár því 2016 og 2017 eru fleiri að hjóla allt árið þar sem talningin minnkar ekki mikið þá mánuði, eins og árin á undan. Ætli það verði eins núna?

Nýtt:

Í ár hef ég bætt við talningu á gangandi og hlaupahjólum/rafskútum og hér eru meðaltalstölur fyrir hvern ferðamáta eftir mánuðum. Sami fyrirvari og áður með október sem enn er vika eftir af.

Hjólað í september 2021

Hjólaði samtals 291 km í mánuðinum þar af 155 til og frá vinnu. Hjólaði 22 af 22 vinnudögum.

Sá að meðaltali (á dag þá daga sem ég hjólaði til vinnu): 12 á hjóli, 3 á hlaupahjóli og 15 gangandi.
Fjóldamet mánaðrins er 21 á hjóli en fæstir voru 4.

Heildar talning í mánuðinum var: 256 á hjóli, 60 á hlaupahjóli og 319 gangandi.

Og svona lítur hitakortið mitt út (sleppi slaufunni upp að Gljúfrasteini frá í sumar, hægt að sjá hana í fyrri færslum)

Nagladekkin fóru undir hjólið 23. september og það mátti varla seinna vera því nokkra morgna eftir það hefur verið ísing á stígum.

Hér má sjá skáningu september mánaðar:

Hjólað í ágúst 2021

Hjólaði samtals 232 km í mánuðinum þar af 105 til og frá vinnu. Hjólaði 15 af 21 vinnudögum, var í orlofi þá daga sem vantar uppá. 

Sá að meðaltali (á dag þá daga sem ég hjólaði til vinnu): 16 á hjóli, 4 á hlaupahjóli og 15 gangandi.

Heildar talning í mánuðinum var: 233 á hjóli, 63 á hlaupahjóli og 223 gangandi.

Og svona lítur hitakortið mitt út (sleppi slaufunni upp að Gljúfrasteini frá í sumar, hægt að sjá hana í fyrri færslum)

Það skemmtilegasta sem gerðist í þessum mánuði er að ég keypti mér nýtt hjól. Mig hefur í nokkurn tíma dreymt um að eiga svokallað nytjahjól. Og ég skoðaði og prófaði tvö. Eitt Kristjaníju hjól á þremur dekkjum sem var notað en í mjög góðu ástandi og svo annað glænýtt á tveimur dekkjum. Bæði hjólin voru með rafmótor. Ég féll strax fyrir nýja hjólinu, það er ótrúlega meðfærilegt. Danska hjólið fannst mér skrítið að hjóla á, en það var meira en helmingi ódýrara en nýja hjólið svo eftir svolítinn umhugsunartíma var ákveðið að bjóða í það - ég hlyti að geta vanist því hugsaði ég. En þá var það selt.

Svo ég reyndi að sannfæra mig um að ég þyrfti ekkert svona hjól... það væri mesta vitleysa að vera láta sig dreyma um þetta. Og tvær vikur liðu, en mér gekk ekkert að taka hugann af hjólinu og líklega hjálpaði ekki til að ég hjóla framhjá búðinni á hverjum degi þar sem því var stillt út í glugga. Og til að gera langa sögu stutta þá var farið í búðina og hjólið keypt og ég get sagt ykkur að þetta bara svo skemmtilegt. Ömmu krútti finnst alls ekki leiðinlegt að sitja í og mér finnst súper gaman að hjóla á því.

Hjólað í júlí 2021

Hjólaði samtals 266 km í mánuðinum þar af 62 til og frá vinnu. Hjólaði 9 af 22 vinnudögum, var í orlofi þá daga sem vantar uppá. 

Sá að meðaltali (á dag þá daga sem ég hjólaði til vinnu): 10 á hjóli, 1 á hlaupahjóli og 11 gangandi.

Heildar talning í mánuðinum var: 91 á hjóli, 12 á hlaupahjóli og 102 gangandi.

Hér má sjá hvernig "hitakortið" stendur eftir mánuðinn.

Fór í nokkra hjólatúra og þessi stendur algjörlega uppúr:

Þarna hjólaði ég með pabba og Logan upp að Gljúfrasteini. Við heimsóttum Halldór Laxness og Guðnýju (skoðuðum sem sagt safnið) og röltum eftir það niður að ánni og snæddum nesti. Tókum síðan lengri leiðina heim.

Hér er líka skemmtilegur hjólatúr sem ég fór með Eyrúnu og Logan. Reyndar var útsýnið ekkert þar sem þoka og líklega gosmóða lá yfir öllu. Meira að segja Esjan var hulin og eins og hún væri bara ekki á sínum stað.

Á þessari mynd ætti Gróttuviti að sjást en hann var líka hulinn þokumóðu:

Hjólað í júní 2021

Hjólaði samtals 242 km í mánuðinum þar af 127 til og frá vinnu. Hjólaði 18 af 21 vinnudögum. 

Sá að meðaltali (á dag þá daga sem ég hjólaði til vinnu): 13 á hjóli, 3 á hlaupahjóli og 11 gangandi.

Heildar talning í mánuðinum var: 241 á hjóli, 58 á hlaupahjóli og 192 gangandi.

Hitakortið mitt á Strava lítur svona út núna:

Í eitt skipti fór í ég hjólatúr um hverfið með það að markmiði að bæta línum á kortið. Mig langði út að hjóla, nennti ekki langt og þetta er útkoman:

Nokkrum sinnum hef ég sótt ömmustrákinn á leikskólann og oft notum við tækifærið og stoppum einhversstaðar á leiðinni til að gæða okkur á t.d. rúsínum eins og á þessari mynd og skoða líf, gróður og umhverfið almennt. Ómetanlegur tími sem við fáum þarna saman.

Svo prófaði ég glænýjan stíg í mánuðinum sem verið er að vinna við. Hann er í Grafarvoginum utanverðum. Það var búið að malbika allan stíginn þegar ég fór um hann en greinilega eftir að fínpússa og ganga frá. En flottur stígur og fallegt umhverfi. Léttir líka leiðina ef ætlunin er að fara í Skemmtigarðinn t.d. því maður losnar við töluverða brekku.